Antonio Graceffo
Theo báo cáo từ dịch vụ tin tức sinh viên của Đại học Florida (UF), một nhân viên phòng nghiên cứu và những người khác, trong đó có một số lượng không xác định sinh viên tại Đại học Florida, đã dính líu vào một vụ được cho là âm mưu trị giá hàng triệu dollar vận chuyển trái phép các loại ma tuý và chất độc nguy hiểm đến Trung Quốc.
Theo thông cáo báo chí hôm 22/05 của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, kẻ cầm đầu, một cư dân Florida 51 tuổi không liên quan đến trường đại học kể trên, đã nhận tội hợp tác với những nghi phạm khác để có được các vật liệu được đặt hàng thông qua hệ thống của trường đại học này với mức chiết khấu lớn và vận chuyển chúng đến Trung Quốc.
Theo một tài liệu của tòa án, người đàn ông này bị cáo buộc đã giả mạo rằng ông ta và những người khác có liên quan đến cuộc nghiên cứu đang được tiến hành trong một phòng thí nghiệm tại UF để gian lận đặt hàng thông qua kho của trường đại học. Trong số các mặt hàng thu được theo cách này có độc tố gây bệnh tả và độc tố gây chứng họ lâu ngày (hay bệnh ho gà).
Theo ấn phẩm WUFT của UF, một trong những sinh viên bị buộc tội là chủ tịch Hiệp hội Sinh viên và Học giả Trung Quốc của UF. Đây là một tổ chức nằm dưới sự giám sát của Ban Công tác Mặt trận Thống nhất, công cụ can thiệp vào ngoại quốc chủ chốt của Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Trước đó trong năm nay, hiệp hội sinh viên này đã phản đối một luật tiểu bang năm 2023 trong đó hạn chế các trường đại học và cao đẳng công lập của Florida tuyển dụng các nhà nghiên cứu và trợ giảng từ Trung Quốc, đồng thời gọi luật này là “phân biệt đối xử dựa trên quốc tịch.” Luật này quy định rằng phải có sự chấp thuận của hội đồng giám sát hệ thống đại học công lập tiểu bang Florida trước khi tiến hành bất kỳ mối quan hệ đối tác hoặc thỏa thuận nào tương tự như vậy.
Điều được cho là âm mưu kể trên đã bị phát hiện khi công ty Hoa Kỳ này bán vật liệu cho trường đại học tỏ ra nghi ngờ các đơn đặt hàng và báo cáo mối lo ngại của mình lên các nhà chức trách.
Trong thông cáo báo chí, Phó Tổng Chưởng lý Lisa Monaco đã lưu ý về tầm quan trọng của việc các công ty tư nhân nỗ lực giám sát và báo cáo hoạt động đáng ngờ của các tổ chức ngoại quốc.
“Khi an ninh quốc gia và tội phạm doanh nghiệp ngày càng tác động lẫn nhau, việc các công ty đứng ra và tự khai báo theo các chương trình tự nguyện tiết lộ của Bộ [Tư pháp] có thể giúp ích cho chính họ và quốc gia của chúng ta,” bà nói.
Hành động hướng tới sự hợp nhất quân sự-dân sự của ĐCSTQ bằng cách sáp nhập hai ngành công nghệ quân sự và dược phẩm lại với nhau đã làm dấy lên những lo ngại cụ thể và ngày càng gia tăng. Theo Ủy ban Giám sát và Trách nhiệm giải trình của Hạ viện Hoa Kỳ, “Khi Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) ngày càng thâm nhập sâu hơn vào lĩnh vực công nghệ sinh học, thì việc ĐCSTQ đang tìm cách vũ khí hoá dữ liệu di truyền và y tế ngày càng rõ ràng hơn.”
Hoạt động gián điệp công nghiệp của ĐCSTQ đã lan rộng dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm cả hoạt động gián điệp và trộm cắp nhắm vào các ngành công nghệ sinh học và dược phẩm của Hoa Kỳ.
Hồi năm 2022, công ty an ninh mạng Cybereason đã phát hiện ra một cuộc tấn công mà họ đặt tên là Chiến dịch CuckooBees. Đây là một chiến dịch gián điệp không gian mạng quy mô lớn kéo dài nhiều năm được cho là hoạt động của nhóm tin tặc Winnti APT (hay APT 41) do nhà nước Trung Quốc tài trợ. Nhóm này nhắm mục tiêu vào các công ty công nghệ và sản xuất ở Bắc Mỹ, châu Âu, và châu Á và đã xoay sở để đánh cắp hàng trăm gigabyte thông tin, bao gồm cả tài sản trí tuệ và dữ liệu nhạy cảm.
ĐCSTQ đã đánh cắp các mẫu phẩm sinh học, dữ liệu sinh học, và công thức thuốc, cũng như thiết lập các phòng thí nghiệm và sử dụng các nhà nghiên cứu và nghiên cứu sinh để làm gián điệp. Để đối phó với tính trạng này, hai dự luật lưỡng đảng đã được đưa ra tại Quốc hội: Đạo luật BIOSECURE và Đạo luật Cấm Người ngoại quốc Truy cập Thông tin Di truyền của Hoa Kỳ năm 2024.
Đạo luật BIOSECURE tập trung vào việc ngăn chặn các công ty công nghệ sinh học ngoại quốc đáng lo ngại tham gia vào các hoạt động do liên bang tài trợ.
Đạo luật cấm ngoại quốc truy cập thông tin di truyền này sẽ cấm tất cả các công ty công nghệ sinh học “do chính phủ địch thủ ngoại quốc (chẳng hạn như Đảng Cộng Sản Trung Quốc) sở hữu hoặc kiểm soát” nhận các hợp đồng, trợ cấp, và khoản vay liên bang của Hoa Kỳ.
Trong số các công ty bị dự luật này nhắm đến có BGI Group. Công ty này tự mô tả mình là “một trong những tổ chức khoa học sự sống và gene hàng đầu thế giới.” Theo Dân biểu Mike Gallagher, Chủ tịch Ủy ban Đảng Cộng Sản Trung Quốc của Hạ viện, BGI đã thu thập dữ liệu di truyền của người Mỹ trong nhiều năm. Một số công ty con của công ty này đã bị chính phủ Hoa Kỳ đưa vào danh sách đen và nằm trong Danh sách Các tổ chức (Entity List) của Hoa Kỳ, được coi là các tổ chức gây lo ngại cho an ninh quốc gia.
Mối đe dọa an ninh quốc gia rộng khắp và không ngừng nghỉ do các hoạt động gián điệp của ĐCSTQ gây ra đã được ghi chép rõ ràng. Tính đúng đắn chính trị thường cản trở việc kiểm tra, điều tra, và truy tố một cách thích đáng. Ngoài Trung Quốc, luật Florida còn phủ rộng tới các quốc gia khác có liên quan, đặc biệt là Nga, Iran, Bắc Hàn, Cuba, Venezuela, và Syria. Đây không phải là phân biệt chủng tộc mà là ứng phó với thực tế. Các quốc gia này cũng được liệt kê trong danh sách Đánh giá Mối đe dọa Thường niên của Cộng đồng tình báo Hoa Kỳ như là mối đe dọa gián điệp chính đối với Hoa Kỳ.
Để đối phó với mối đe dọa đang diễn ra này, Ủy ban Giám sát và Trách nhiệm giải trình đang điều tra ĐCSTQ vì lo ngại rằng các hoạt động gây ảnh hưởng của đảng này, bao gồm cả các hoạt động đối với chuỗi cung ứng dược phẩm toàn cầu, cấu thành cuộc chiến chính trị và kinh tế chống lại Hoa Kỳ.
Hồi tháng Năm, ủy ban này đã gửi thư tới nhiều cơ quan chính phủ Hoa Kỳ để yêu cầu cung cấp thông tin về các biện pháp mà họ đang dùng để chống lại các mối đe dọa cũng như chiến thuật của ĐCSTQ. Những cơ quan này bao gồm: Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA), Bộ Năng lượng, Bộ Ngoại giao, FBI, và Viện Y tế Quốc gia. Các bộ và cơ quan này là mục tiêu hàng đầu mà hoạt động gián điệp của ĐCSTQ nhắm đến, và họ phải có biện pháp phòng ngừa bổ sung.
Đây là lần thứ hai ủy ban gửi thư, nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ chuỗi cung ứng sinh học của Hoa Kỳ khỏi ĐCSTQ. Các cơ quan chính phủ đã nhận được thư của ủy ban hồi tháng Ba gồm có Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, và Lực lượng Chống Ma túy.
Bức thư gửi FDA nhấn mạnh rằng cơ quan liên bang này có nhiệm vụ xác định và giúp giải quyết các nỗ lực của chính quyền Trung Quốc nhằm “tăng cường thống trị thị trường dược phẩm và độc quyền thu thập dữ liệu để gây bất lợi cho người Mỹ.”
Bức thư này đề cập đến các luật an ninh quốc gia siết chặt của Trung Quốc bắt buộc công dân và các công ty phải chuyển giao dữ liệu cho Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc và các tổ chức khác của ĐCSTQ nếu được yêu cầu. Các luật này là Luật An ninh Quốc gia, Luật Tình báo Quốc gia, và Luật Phản gián. Chỉ điều này thôi cũng cho thấy các công dân và công ty Trung Quốc phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn so với những công dân và công ty từ các quốc gia không gây đe dọa cho an ninh quốc gia Hoa Kỳ.
Tuệ Minh biên dịch